Tính đến giữa tháng 12, châu Âu đã nhập khẩu kỷ lục 16,5 triệu tấn LNG của Nga, cao hơn mức nhập khẩu 15,18 triệu tấn của năm ngoái, theo nhà cung cấp dữ liệu hàng hóa Kpler. Con số này cũng cao hơn mức kỷ lục trước đó là 15,21 triệu tấn nhập khẩu vào năm 2022.
"Những gì chúng ta thấy trong năm nay thật đáng ngạc nhiên", Ana Maria Jaller-Makarewicz, nhà phân tích tại Viện Kinh tế Năng lượng và Phân tích Tài chính cho biết.
EU đặt mục tiêu ngừng nhập khẩu bất kỳ nhiên liệu hóa thạch nào của Nga vào năm 2027, nhưng các lô hàng LNG đến các cảng châu Âu vẫn tiếp tục tăng. Ảnh: Danil Shamkin/NurPhoto/Getty Images.
"Thay vì giảm dần lượng LNG nhập khẩu của Nga, chúng tôi lại đang tăng lượng nhập khẩu", bà nhấn mạnh.
Sau xung đột ở Ukraine vào năm 2022, EU đã đặt mục tiêu ngừng nhập khẩu bất kỳ nhiên liệu hóa thạch nào của Nga vào năm 2027, nhưng các lô hàng khí siêu lạnh đến các cảng châu Âu vẫn tiếp tục tăng.
Không giống như nhập khẩu khí đốt qua đường ống đã giảm xuống mức nhỏ giọt, và dầu và than của Nga, vốn bị cấm ở EU, nhập khẩu LNG của Nga vẫn được phép và đang tăng lên, cho thấy một châu Âu "hoảng loạn" vẫn đang vật lộn để cai nghiện nguồn cung cấp rẻ hơn, Jaller-Makarewicz cho biết.
Các nhà phân tích đã chỉ ra rằng việc mua LNG của Nga trên thị trường giao ngay đã tăng lên trong năm nay. Bằng chứng là trong năm nay, có khoảng 33 phần trăm lượng LNG nhập khẩu của EU có nguồn gốc từ Nga, so với 23 phần trăm của năm 2023, theo công ty tư vấn Rystad Energy.
Trong khi đó, các công ty như Shell và Equinor đã tuyên bố rằng họ không mua LNG của Nga trên thị trường giao ngay. Nhiều thương nhân khác cũng cho biết kể từ khi xung đột nổ ra, thường có các điều khoản trong hợp đồng vận chuyển hàng hóa giao ngay đảm bảo rằng LNG "không phải có nguồn gốc từ Nga".
Tuy nhiên, giao dịch giao ngay trong năm nay đã tăng lên vì các thương nhân "có thể nhận được hàng hóa được giao rẻ hơn từ Nga", Christoph Halser, nhà phân tích khí đốt tại Rystad cho biết.
Ông nói thêm rằng giá LNG được vận chuyển từ nhà ga Yamal (Nga) đến châu Âu có giá "thấp hơn đáng kể" so với giá khí đốt được vận chuyển từ Hoa Kỳ.
Trước đây, châu Âu nhập khẩu khoảng hai phần năm lượng khí đốt từ Nga, phần lớn là qua đường ống. Hiện nay, tổng lượng khí đốt nhập khẩu từ Nga, bao gồm cả khí đốt qua đường ống, chỉ chiếm khoảng 16 phần trăm nguồn cung cấp khí đốt của EU.
Các quan chức EU tin rằng khối này không cần nhiên liệu của Nga, ngay cả khi điều đó có nghĩa là phải chấp nhận giá cao hơn để mua khí đốt ở nơi khác.
Nhưng dữ liệu theo dõi tàu cho thấy LNG của Nga chiếm 20 phần trăm tổng lượng nhiên liệu nhập khẩu qua đường biển của EU trong năm nay, tăng từ 15 phần trăm của năm ngoái. Không phải tất cả LNG của Nga được đưa đến châu Âu đều được tiêu thụ trong khu vực, một số được nạp lại và vận chuyển đến các nơi khác trên thế giới.
Lượng hàng nhập vào Pháp đã tăng vọt trong năm nay, gần gấp đôi so với năm 2023. Theo dữ liệu từ Kpler, hơn một nửa số lô hàng đã được chuyển đến nhà ga nhập khẩu tại Dunkirk.
Các công ty năng lượng Pháp EDF và TotalEnergies, cũng như công ty năng lượng nhà nước Đức Sefe có các thỏa thuận sử dụng cuối cùng tại đó.
Bỉ là nước nhập khẩu LNG lớn thứ hai của Nga vì cảng Zeebrugge của nước này là một trong số ít điểm trung chuyển LNG của châu Âu từ các tàu chở dầu hạng băng được sử dụng ở phía bắc cao đến các tàu chở hàng thông thường. Các chính phủ EU đã đồng ý cấm các hoạt động trung chuyển LNG của Nga từ Yamal đến các quốc gia ngoài khu vực, biện pháp sẽ có hiệu lực vào tháng 3/2025.
Dan Jørgensen, Ủy viên năng lượng mới của EU, đã hứa sẽ trình bày một kế hoạch vào năm tới về cách khối này có thể đạt được mục tiêu năm 2027 là cai nghiện tất cả nhiên liệu hóa thạch của Nga.
Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen đã ám chỉ vào tháng 10 rằng khối này có thể tăng lượng nhập khẩu từ Hoa Kỳ như một cách để xoa dịu tổng thống đắc cử của Hoa Kỳ Donald Trump, người đã đe dọa áp dụng thuế quan thương mại rộng rãi.
Trong khi đó, ông Trump đã cảnh báo rằng EU phải cam kết mua một lượng lớn dầu và khí đốt của Hoa Kỳ hoặc có nguy cơ phải đối mặt với thuế quan.
"Tôi đã nói với Liên minh châu Âu (EU) rằng họ phải bù đắp khoản thâm hụt khổng lồ với Mỹ bằng cách mua dầu và khí đốt của chúng tôi với số lượng lớn. Nếu không, thuế quan sẽ được áp đặt cho toàn bộ hàng hóa của họ", Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump đăng trên mạng xã hội Truth Social ngày 19/12.
Chủ tịch Ủy ban châu Âu (EC) Ursula von der Leyen hồi tháng 11 nêu ý tưởng nhập khẩu LNG từ Mỹ có thể thay thế nguồn từ Nga. "Chúng ta vẫn nhập khẩu rất nhiều LNG từ Nga. Tại sao không thay thế bằng LNG của Mỹ với giá thành rẻ hơn, từ đó giảm được giá năng lượng trong EU", bà cho hay.
Lê Na (Theo FT)