Ukraine và Nga không đạt thỏa thuận trung chuyển khí đốt dù có sự hòa giải của Azerbaijan

Theo báo cáo, Liên minh châu Âu (EU) và Ukraine đã đề nghị Azerbaijan hỗ trợ làm trung gian đàm phán với Nga về thỏa thuận vận chuyển khí đốt, dự kiến hết hạn vào cuối năm nay.

Tổng thống Azerbaijan Ilham Aliyev. Ảnh: The New Voice

Một nguồn tin từ công ty dầu khí quốc gia Azerbaijan (SOCAR) tiết lộ rằng, trong gần một năm qua, SOCAR đã đóng vai trò trung gian cho các cuộc đàm phán giữa các công ty năng lượng của Ukraine và Nga, theo yêu cầu từ Ukraine và EU.

Nguồn tin này cũng cho biết các nhà quản lý cấp cao của SOCAR đã gặp gỡ đại diện cấp cao từ các công ty năng lượng Ukraine vào ngày 2/5 tại Istanbul và ngày 29/8 tại Vienna. Tuy nhiên, kết quả cuối cùng vẫn không đạt được thỏa thuận chung giữa hai bên.

Phía Nga, Tổng thống Vladimir Putin nhận định rằng "rõ ràng sẽ không có thỏa thuận mới nào được ký kết" với Kyiv về việc cung cấp khí đốt của Nga qua lãnh thổ Ukraine đến châu Âu.

Trong khi đó, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy tuyên bố rằng Kyiv có thể xem xét tiếp tục vận chuyển khí đốt của Nga, nhưng với điều kiện Moscow không được nhận bất kỳ khoản thanh toán nào cho đến khi chiến tranh kết thúc - một điều kiện mà phía Nga khó có thể chấp nhận.

Thỏa thuận hiện tại và những nỗ lực mới

Trước đó, vào cuối năm 2019, Ukraine và tập đoàn năng lượng Gazprom của Nga đã ký kết một thỏa thuận vận chuyển khí đốt, có hiệu lực đến ngày 31/12/2024. Theo thỏa thuận này, Gazprom bắt buộc phải thanh toán chi phí vận chuyển tối thiểu 40 tỷ mét khối khí qua hệ thống dẫn khí của Ukraine từ năm 2021 đến 2024, bất kể khối lượng thực tế được vận chuyển.

Trong tháng 7/2024, Tổng thống Zelenskyy cho biết Ukraine đang thảo luận với Azerbaijan về việc cung cấp khí đốt cho EU. Cùng thời điểm đó, Tổng thống Azerbaijan Ilham Aliyev cũng xác nhận rằng Ukraine và EU đã tiếp cận Azerbaijan để đề xuất thiết lập nguồn cung khí đốt tự nhiên qua Ukraine sau khi hợp đồng vận chuyển hiện tại với Nga hết hạn vào cuối năm 2024.

Naftogaz, tập đoàn năng lượng của Ukraine, đã xác nhận rằng có một quốc gia sẵn sàng đảm bảo vận chuyển khí đốt qua Ukraine. Đến tháng 8/2024, Naftogaz tiếp tục khẳng định rằng có một công ty sẵn sàng thực hiện nhiệm vụ này.

Ngày 9/9/2024, Tổng thống Ilham Aliyev nhấn mạnh rằng Ukraine sẽ đối mặt với nhiều thách thức nghiêm trọng nếu không có sự giúp đỡ từ Azerbaijan.

Đề xuất của Azerbaijan và phản ứng quốc tế

Vào tháng 11/2024, truyền thông quốc tế đưa tin rằng Azerbaijan đã đưa ra một đề xuất mang tính đột phá đối với Ukraine. Theo đó, các quốc gia láng giềng phương Tây sẵn sàng chấp thuận cho khí đốt Nga tiếp tục quá cảnh qua lãnh thổ Ukraine.

Những diễn biến này cho thấy vai trò quan trọng của Azerbaijan trong việc đảm bảo an ninh năng lượng tại khu vực, đồng thời cũng nhấn mạnh những thách thức trong mối quan hệ giữa Nga, Ukraine và các đối tác quốc tế trong bối cảnh khủng hoảng năng lượng hiện nay.

Dũng Phan (Theo The New Voice of Ukraine)